ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αρχαϊκή Αγγειογραφία, Ερυθρόμορφη

Ζωγράφος του Βρύγου, Φοίνικας - Βρισηίδα, Ιλίου Πέρσις


 

Κύλικα τύπου Β ύψος 13,5 εκ., διάμετρος 32,5 εκ., 485-480 π.Χ., Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 152

 

Στο εσωτερικό του αγγείου εικονίζεται η Βρισηίδα (ΒΡΙΣΕΕ) και ο Φοίνικας (ΦΟΙΝΙΧΣ), ο βασιλιάς των Δολόπων και παιδαγωγός του Αχιλλέα. Η Βρισηίδα φοράει χιτώνα και ιμάτιο, στα μαλλιά έχει στεφάνι που συγκρατεί τα μαλλιά της, και σκουλαρίκια (ενώτια). Με το δεξί χέρι κρατάει μια μαύρη οινοχόη με την οποία σερβίρει κρασί στη φιάλη που της τείνει ο Φοίνικας. Ανάμεσα στις δύο μορφές κρέμονται μια ασπίδα κι ένα ξίφος. Ο γερο-Φοίνικας, με τη φαλάκρα, τα άσπρα μαλλιά και γένια κάθεται σε κλισμό (κάθισμα με πλάτη) κρατώντας στο αριστερό του χέρι το σκήπτρο, η άκρη του οποίου δε φαίνεται. Φοράει χιτώνα και ιμάτιο και στο κεφάλι διπλή κορδέλα. Η φιάλη που κρατάει στο χέρι του έχει αποδοθεί με πρόσθετο επιχρυσωμένο πηλό.

 

Ζωγράφος του Βρύγου

 

Στο εξωτερικό του αγγείου εικονίζεται η Ιλίου Πέρσις.

Στο μέσο της α' όψης ο γερο-Πρίαμος, με χιτώνα και ιμάτιο και με το σκήπτρο ακουμπισμένο στο δεξιό ώμο, κάθεται σε θρόνο, με τα πόδια να μη φτάνουν στο έδαφος, καθώς γέρνει προς τα πίσω, για να ικετεύσει τον Νεοπτόλεμο (ΝΕΟΠΤΟΛΕΜΟΣ) που πλησιάζει κρατώντας από τα πόδια τον μικρό Αστυάνακτα, τον γιο του Έκτορα και της Ανδρομάχης. Ο Νεοπτόλεμος φέρει κράνος, περικνημίδες, θώρακα, ξίφος και ασπίδα που έχει ως επίσημα ένα μελανοβαφές λιοντάρι. Φοράει χιτωνίσκο και ιματίδιο. Πίσω του βρίσκεται ένας βωμός κι ακόμη πιο πίσω ένας Αχαιός, ο Ακάμας (ΑΚΑΜΑΣ), που οδηγεί στην αιχμαλωσία μια Τρωαδίτισσα, την Πολυξένη (ΠΟΛΥΧΣΕΝΕ). Ο Ακάμας φοράει χιτωνίσκο, ιμάτιο, κράνος και περικνημίδες, ενώ κρατάει δόρυ και ασπίδα με επίσημα ένα δράκοντα.

Στο αριστερό μέρος της β' όψης ο Ύπερος (ΗΥΠΕΡΟΣ), με κράνος, ασπίδα και περικνημίδες, ετοιμάζεται να κτυπήσει με το ξίφος τον αντίπαλό του που είναι ήδη πεσμένος. Στη συνέχεια της σύνθεσης η Κασσάνδρα, με ιμάτιο και χιτώνα που σχηματίζει κόλπο και απόπτυγμα, απομακρύνεται βιαστικά από το πεδίο της μάχης. Στο κέντρο ένα ακόμη Αχαιός, ο Ορσίμης (ΟΡΣΙΜΕΣ), πάνοπλος με κράνος, χιτωνίσκο, θώρακα και περικνημίδες, κρατώντας με το αριστερό ασπίδα και με το δεξί ξίφος, ετοιμάζεται να καταφέρει κτύπημα στον πεσμένο Τρωαδίτη (...ΥΜΧΟ). Δεξιά η Ανδρομάχη (ΑΝΡΟΜΑΧΕ), φορώντας χιτώνα, που σχηματίζει κόλπο και απόπτυγμα, προσπαθεί να κτυπήσει τον Ορσίμη μ' ένα "ύπερο" (γουδοχέρι), που το κρατά ανυψωμένο με τα δυο της χέρια, για να προφυλάξει τον μικρό Αστυάνακτα (ΑΣΤΥΑΝΑΧ).

Η παρουσία του ίδιου προσώπου (του Αστυάνακτα) δύο φορές στο ίδιο αγγείο, είναι εξαιρετικά σπάνια στην αρχαία ελληνική τέχνη.

Η παρουσία του Αθηναίου Ακάμαντα που σύρει την Πολυξένη στηρίζεται στην παράδοση σύμφωνα με την οποία τα παιδιά του Θησέα πρωταγωνίστησαν στη θυσία της Πολυξένης πάνω στον τάφο του Αχιλλέα.

Τα ονόματα των Αχαιών, Ύπερος και Ορσίμης, δεν εμφανίζονται στις γραπτές πηγές.

 

Ζωγράφος του Βρύγου Ζωγράφος του Βρύγου

 

Δείτε αναλυτική παρουσίαση πατώντας στις μικρογραφίες

 

 

 

Πηγές: Perseus δεσμός, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου δεσμός