ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πλούσιος ή Στολισμένος ρυθμός Ύστερη Κλασική ΙI

Ζωγράφος του Pourtalès, Σκηνή μύησης των Διόσκουρων και του Ηρακλή στα Ελευσίνια μυστήρια, Διόνυσος-Πλούτος-Ήφαιστος (επώνυμο αγγείο)


 

Κωδωνόσχημος κρατήρας ύψος 51,4 εκ., διάμετρος 50,7 εκ., 380-360 π.Χ., Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1865,0103.14 / F68

 

 Στο κέντρο της σύνθεσης απεικονίζεται όρθια η Περσεφόνη με μακριά μαλλιά, σκουλαρίκια, περιδέραιο, βραχιόλια, διαφανή λευκό χιτώνα και ιμάτιο. Με το δεξί χέρι κρατάει πυρσό. Είναι στραμμένη προς τα δεξιά. Αριστερά της κάθεται η Δήμητρα κοιτώντας προς την Περσεφόνη. Έχει μακριά μαλλιά, σκουλαρίκια, περιδέραιο, βραχιόλια, μακρύ χιτώνα και σκήπτρο στο δεξί χέρι. Το δέρμα και των δύο αποδίδεται με λευκό χρώμα. Δεξιά της Περσεφόνης βρίσκεται ο Τριπτόλεμος καθισμένος σε άρμα που το σέρνουν δύο ερπετά. Είναι αγένειος, με μακριές μπούκλες, δάφνινο στεφάνι και ιμάτιο πάνω από τον αριστερό ώμο. Αριστερά από τη Δήμητρα στέκεται όρθια η Άρτεμη, φορώντας ένα αμάνικο χιτώνα, ενδρομίδες και ένα στεφάνι στα μαλλιά. Κρατάει στο δεξί της χέρι πυρσό, και με το αριστερό καλεί τον Τριπτόλεμο.

Πάνω απ' τον Τριπτόλεμο εικονίζεται η Εκάτη, που ενεργεί ως μυσταγωγός. Κινείται προς τα αριστερά, κοιτώντας πίσω· τα μαλλιά της με μακριές μπούκλες, ταινία και δάφνινο στεφάνι. Φοράει χιτώνα που φθάνει ως το γόνατο με κεντημένη ζώνη στο στήθος και ενδρομίδες. Κρατάει πυρσό στο δεξί της χέρι και οδηγεί έναν από τους Διόσκουρους, ο οποίος είναι επίσης αγένειος, με στεφάνι, χλαμύδα πάνω από τους ώμους, και ένα "βάκχο", τη χαρακτηριστική μυρτοφόρο ράβδο των μυστών, βαμμένο άσπρο στο δεξί του χέρι. Μπροστά από το κεφάλι του εικονίζεται ένα αστέρι από εννέα σημεία. Στην εκ διαμέτρου αντίθετη πλευρά της σύνθεσης εικονίζεται ο δεύτερος από τους Διόσκουρους. Εκτός από το "βάκχο" κρατάει και πυρσό. Μπροστά του δεν έχει αστέρι. Λίγο χαμηλότερα εικονίζεται ο Ηρακλής, νέος και αγένειος, επίσης με μια δεσμίδα ράβδων στο δεξί χέρι και το ρόπαλο στο αριστερό. Κοιτάζει προς τα πίσω και πάνω. Πίσω από την κεντρική μορφή της Περσεφόνης εικονίζεται μια άνιση γραμμή, υποδηλώνοντας βουνό, κίονες και επιστήλιο, παραπέμποντας, κατά πάσα πιθανότητα, στο ναό της Δήμητρας στην Άγρα.

Αντί της Εκάτης έχει προταθεί ο Εύμολπος και αντί της Άρτεμης ο Ίακχος.  Η β' όψη

 

(Πέρασε το δείκτη πάνω από την εικόνα για να ταυτοποιήσεις τις μορφές)

 

Ζωγράφος του Pourtalès

 

Ζωγράφος του Pourtalès

 

Στη β' όψη του αγγείου απεικονίζονται κάτω από μια κληματαριά ο Διόνυσος, αριστερά, και ο Πλούτος να είναι ξαπλωμένοι σε μια κλίνη. Ο Διόνυσος κρατάει θύρσο και είναι στραμμένος προς τον Πλούτο, ο οποίος κρατάει κέρατο της αφθονίας. Αριστερά του Διόνυσου μια νέα κρατάει καλάθι με φρούτα και με το δεξί της χέρι φαίνεται σαν να έχει αφήσει κάτι πάνω στο κεφάλι του Διόνυσου. Λίγο πιο χαμηλά ένας σάτυρος με πιατέλα φρούτων, όπως και πάνω αριστερά μια νέα, επίσης κρατώντας πιατέλα με φρούτα. Στα δεξιά καταφτάνει ο Ήφαιστος μ' ένα διπλό τσεκούρι στο αριστερό χέρι, υποβασταζόμενος από ένα σάτυρο που κρατάει πυρσό. Στο κέντρο χαμηλά, ένας φτερωτός Έρωτας κυνηγάει μια πάπια ή ένα κύκνο.

 

(Πέρασε το δείκτη πάνω από την εικόνα για να ταυτοποιήσεις τις μορφές)

 

Ζωγράφος του Pourtalès

 

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive δεσμός, Perseus δεσμός, Βρετανικό Μουσείο δεσμός