Δίνος ύψος 49 εκ., περίπου 420 π.Χ., Νάπολη, Museo Archeologico Nazionale, H2419

"Η στάμνος αυτή, μια από τις οψιμότερες γνωστές του αττικού Κεραμεικού, διακοσμείται και στις δύο πλευρές της με ενιαίο διονυσιακό θέμα. Στο μέσο της κύριας όψης εικονίζεται ένα είδωλο του Διονύσου, στολισμένο με κισσόφυλλα, κλαδιά, καρπούς φρούτων και ένα στεφάνι αμέσως κάτω από τη ζώνη του. Η εικόνα του θεού αποτελείται από μια διονυσιακή μάσκα, που φέρει διάδημα με φυλλωτή απόληξη, προσαρτημένη στην άκρη ενός πασσάλου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου καλύπτεται από χιτώνα και επενδύτη. Μπροστά του και επάνω σε ιερή τράπεζα βρίσκονται διάφορα γλυκίσματα ("πόπανα") αποδομένα με λευκό επίθετο "χρώμα" και δύο στάμνοι που πλαισιώνουν έναν κάνθαρο, το κρασοπότηρο του θεού. Το θεϊκό ομοίωμα περιβάλλεται από μαινάδες, που όλες του φέρνοντας στεφάνια από κισσόφυλλα στα κεφάλια, βρίσκονται σε κατάσταση έκστασης. Η σχετικά πιο ήρεμη, η Διώνη, γεμίζει το σκύφο της με κρασί, που αντλεί με τη βοήθεια μια κουτάλας (κύαθος) από τη μια στάμνο, ενώ η Μαινάς παίζει τύμπανο. Οι υπόλοιπες δύο στα άκρα κρατούν δάδες και θύρσο.

Εντυπωσιακή είναι στην παράσταση της στάμνου αυτής και η παρουσία της σκίασης. Με αυτή, εκτός των άλλων, επιχειρείται να δοθεί η αίσθηση της καμπυλότητας των αγγείων που βρίσκονται επάνω στην τράπεζα ή των τυμπάνων των μαινάδων, όπως και ο όγκος των πτυχώσεων. Πολύ πιθανόν ο αγγειογράφος να είχε υπόψη του σύγχρονες δημιουργίες της μεγάλης πλαστικής, όπως τα γλυπτά του ναού της Αθηνάς Νίκης στην Ακρόπολη, όπου τα ενδύματα των μορφών εμφανίζουν επίσης έντονη φωτοσκίαση. Δεν αποκλείεται να έχει επηρεαστεί και από τις κατακτήσεις της σύγχρονης μεγάλης ζωγραφικής. Υπενθυμίζουμε ότι την εποχή αυτή δούλευε στην Αθήνα ο μεγάλος ζωγράφος Απολλόδωρος, που ήταν γνωστός ως σκιαγράφος."

Πηγή: Ελληνική Τέχνη, Αρχαία Αγγεία, Μιχάλης Τιβέριος, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1996, σελ. 327-328

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive , Perseus