ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΑΡΧΑΪΚΗ ΠΛΑΣΤΙΚΗ

Από το 570 π.Χ. ως το 530 π.Χ., Ο Μοσχοφόρος


a d p


 

 

Ο Μοσχοφόρος, ύψος 165 εκ., περίπου 570-560 π.Χ., Αθήνα, Μουσείο της Ακρόπολης, 624

 

Φορά ελαφρό ιμάτιο του οποίου οι πτυχές δε δηλώνονται. Τα μαλλιά και τα χοντρά μπράτσα του θυμίζουν τους παλιότερους αττικούς κούρους. Το σώμα του μοσχαριού με το κεφάλι του που έρχεται μπροστά, στο ίδιο επίπεδο με το πρόσωπο του άνδρα, δημιουργούν μια πετυχημένη αντίθεση.

Στη βάση του αγάλματος είναι χαραγμένη δεξιόστροφα, η επιγραφή [Ρ]ΟΝΒΟΣ ⋮ ΑΝΕΘΕΚΕΝ ⋮ HΟ ΠΑΛΟ, δηλαδή «Ο Ρόμβος, ο γιος του Πάλου αφιέρωσε το άγαλμα».

Πιστεύεται ότι το άγαλμα εικονίζει τον ίδιο τον Ρόμβο, έναν ευκατάστατο Αθηναίο που είχε τη δυνατότητα να αφιερώσει στο ιερό της Ακρόπολης ένα τόσο δαπανηρό έργο.

Το σύμπλεγμα ανθρώπου και ζώου είναι συχνό σε μικρά χάλκινα ειδώλια αλλά σε μαρμάρινο έργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά.

Έργο του γλύπτη Φαίδιμου.

 

Αρχαϊκή πλαστική 570-530 Μοσχοφόρος

 

Στο βιβλίο «Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της» των Μανόλη Βουτυρά & Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά, διαβάζουμε:

 

Το άγαλμα του Μοσχοφόρου, όπως ονομάζεται, επειδή εικονίζει έναν γενειοφόρο άνδρα με ένα μοσχάρι στους ώμους. Το έργο είναι από μάρμαρο του Υμηττού και το μέγεθος του ήταν σχεδόν φυσικό (1,65 μ.)· μπορούμε να το αποδώσουμε σε έναν άξιο Αθηναίο γλύπτη, που το όνομά του δεν μας είναι γνωστό. Η βάση σώζεται και έχει επιγραφή, από την οποία μαθαίνουμε ότι ο αναθέτης λεγόταν Ρόμβος. Δεν αποκλείεται ο Μοσχοφόρος να είναι ο ίδιος ο Ρόμβος, που έρχεται στο ιερό για να προσφέρει το μικρό μοσχάρι στη θεά Αθηνά. Το θέμα του άνδρα που κουβαλάει στην πλάτη ένα ζώο το συναντούμε στην ελληνική τέχνη ήδη από τη δαιδαλική περίοδο και έχει πιθανότατα ανατολικά πρότυπα. Αλλά ο Μοσχοφόρος της Ακρόπολης είναι ένα έργο καινοτόμο, τόσο από τεχνοτροπική όσο και από εικονογραφική άποψη· χρονολογείται στα 570-560 π.Χ., δηλαδή 20 περίπου χρόνια μετά τον μεγάλο κούρο του Σουνίου. Ο άνδρας φοράει μόνο ένα μικρό ιμάτιο που καλύπτει την πλάτη, τους ώμους, το στήθος και τους βραχίονες ως τον αγκώνα, ενώ οι δύο άκρες του πέφτουν επάνω στους μηρούς. Το ρωμαλέο σώμα διακρίνεται καθαρά κάτω από το ρούχο, που στην Αρχαιότητα ξεχώριζε από το έντονο χρώμα του. Τα μαλλιά δένονται στο κεφάλι με ταινία και είναι προσεκτικά χτενισμένα, όπως δείχνουν οι σχηματοποιημένες μπούκλες γύρω από το μέτωπο και οι μακριοί βόστρυχοι, που πέφτουν στους ώμους και στο στήθος. Το γένι είναι κοντό και το μουστάκι ξυρισμένο: πρόκειται για μια παλιά μόδα που διατηρήθηκε για περισσότερο χρόνο στη Σπάρτη. Τα ένθετα μάτια έδιναν στο άγαλμα πρόσθετη ζωντάνια.

 

Πηγές:

«Η Αρχαία Ελληνική Τέχνη και η Ακτινοβολία της» των Μανόλη Βουτυρά & Αλεξάνδρας Γουλάκη-Βουτυρά δεσμός

Τ.Α.Π. δεσμός

Αθήνα, Μουσείο της Ακρόπολης δεσμός

Περιοδικό Αρχαιολογία δεσμός