ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αρχαϊκή Αγγειογραφία, Ερυθρόμορφη

Ευφρόνιος, Σκηνή μάχης, Ηρακλής και Ανταίος


 

καλυκοειδής κρατήρας ύψος 44,8 εκ. διάμετρος 55 εκ. 515-510 π.Χ., Παρίσι, Λούβρο G103

 

Από τα αριστουργήματα του Ευφρόνιου είναι ο κρατήρας του Ηρακλή με τον Ανταίο που φυλάσσεται στο Λούβρο. Για να δείξει την αντίθεση ανάμεσα στον πολιτισμένο Ηρακλή και τον αγροίκο Ανταίο στηρίχτηκε στις αντιθέσεις των χαρακτηριστικών. Το μούσι και τα μαλλιά του Ηρακλή είναι περιποιημένα, ενώ του Ανταίου το μούσι είναι μεγάλο κι αφρόντιστο, τα μαλλιά απεριποίητα, έχει μεγάλο μουστάκι και στο στόμα του διακρίνονται τα μεγάλα του δόντια. Χρησιμοποιήθηκε αραιωμένο χρώμα για την απόδοση των μαλλιών του γίγαντα. Ο δεξιός βραχίονας του γίγαντα έχει παραλύσει από τη λαβή που του έχει κάνει ο ήρωας, τα δάκτυλά του έχουν χαλαρώσει. Το πόδι του, παγιδευμένο κάτω απ' το σώμα του αποκαλύπτει στιγμιαία το πέλμα, κάτι που ο Ευφρόνιος αγαπούσε να δείξει." Το μάτι του Ανταίου δείχνει την τελική του κατάρρευση. «Οι γυναίκες που τρέχουν σαστισμένες, στην ίδια σκηνή, αποδίδονται σε μικρότερη κλίμακα, μάλλον διότι ο ρόλος του είναι δευτερεύων και διότι πρέπει να χωρέσουν όρθιες στο στενό χώρο που έμεινε γι' αυτές, παρά διότι ο καλλιτέχνης είχε την αίσθηση της προοπτικής.»

Ο Μ. Τιβέριος γράφει: «Το αγγείο αυτό είναι από τα πρωιμότερα έργα της μέσης φάσης του σπουδαίου αυτού αγγειογράφου. Ανεπανάληπτη είναι η απόδοση των κοιλιακών μυώνων με τα απονευρωτικά χαρίσματα και γενικότερα των ανατομικών λεπτομερειών του σώματος του Ανταίου. Πρωτόγνωρη είναι ακόμη και η ρεαλιστική απόδοση του προσώπου του με το μεγάλο μουστάκι, το πυκνό φρύδι, τα ανάκατα και αραιωμένα μαλλιά και γένια του. Τέλος, η πετυχημένη αντίθεση ανάμεσα στην άγρια όψη του Ανταίου και γενικότερα στα μυώση σώματα των συμπλεκομένων της κύριας όψης του αγγείου και στα ευγενικά πρόσωπα και τρυφερά σώματα των νέων της δευτερεύουσας όψης είναι ενδεικτική των μεγάλων δυνατοτήτων του αγγειογράφου τους.»

(Πηγή: John Boardman, Αθηναϊκά Ερυθρόμορφα Αγγεία, Αρχαϊκή περίοδος.)

Πάνω από τον Ηρακλή και τον Ανταίο διαβάζουμε την επιγραφή: Ευφρόνιος έγραψεν.

 

Ευφρόνιος

 

Ευφρόνιος

 

Στη β' πλευρά του αγγείου εικονίζεται ένας αυλητής με τον αυλό στο χέρι που ανεβαίνει στο βάθρο, για να παίξει στους παρευρισκόμενους. Διαβάζουμε τις επιγραφές: Λέαγρος καλός, (Με)λάς καλός, Πολυκλής, (Κ)ηφισόδωρος

 

Ευφρόνιος

 

Πηγές: Μουσείο του Λούβρου, Perseus εικ.