ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αρχαϊκή Αγγειογραφία, Μελανόμορφος ρυθμός ώριμη περίοδος

Ζωγράφος του Ευφίλητου, Πένταθλο


 

Παναθηναϊκός αμφορέας ύψος 61,8 εκ., διάμετρος 41 εκ., περ. 530-520 π.Χ., Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1842,0314.1 / B134

 

Στη μία πλευρά του αγγείου εικονίζονται τέσσερις αθλητές του πένταθλου. Ο πρώτος από αριστερά είναι αθλητής του άλματος και κρατά στα χέρια του άσπρους αλτήρες. Ο δεύτερος και ο τέταρτος είναι ακοντιστές και κρατούν το ακόντιο από την αγκύλη2. Τέλος, ο τρίτος αθλητής κρατά άσπρο δίσκο.

Στην άλλη πλευρά η Αθηνά ανάμεσα σε κίονες πάνω στους οποίους υπάρχουν πετεινοί. Στον αριστερό κίονα η επιγραφή: ΤΟΝΑΘΕΝEΘΕΝΑΘΛΟΝ (ΤΩΝ ΑΘΗΝΗΘΕΝ ΑΘΛΩΝ).


1. Αλτήρες ήταν λίθινα ή μολύβδινα βάρη προκειμένου να εξασφαλίσουν οι άλτες καλύτερη επίδοση. Οι αλτήρες ήταν διαφόρων τύπων, ανάλογα με το σχήμα τους: ελλειψοειδείς, αμφίσφαιροι, αμφιβαρείς, κυρίως όμως μακροί και σφαιροειδείς. Οι αλτήρες που διασώθηκαν από την αρχαιότητα έχουν βάρος 1610, 1480 ή 2018 ή ακόμη και 4629 γραμμαρίων. Ανάλογα λοιπόν με τη σωματική τους διάπλαση, οι άλτες χρησιμοποιούσαν και τους κατάλληλους αλτήρες.

Πηγή: Υπουργείο Πολιτισμού: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Με πληροφρίες για όλα τα ολυμπιακά αθλήματα.

2. Η αγκύλη ήταν δερμάτινη λωρίδα διπλωμένη σε θηλιά, δεμένη περίπου στο κέντρο βάρους του ακοντίου. Το ακριβές σημείο του δεσίματος της αγκύλης το ρύθμιζε ο κάθε αθλητής κατά τη δική του αντίληψη και την τεχνική που χρησιμοποιούσε. Οι αθλητές έδεναν την αγκύλη και την τύλιγαν στο κέντρο βάρους του ακοντίου, γι'αυτό και το ακόντιο ονομαζόταν μεσάγκυλον. Στη θηλειά της αγκύλης ο αθλητής περνούσε ένα ή δύο δάχτυλα κρατώντας συγχρόνως με τα υπόλοιπα το ακόντιο. Είναι γεγονός ότι η αγκύλη κατά την εκσφενδόνιση λειτουργούσε ως μοχλός προώθησης αυξάνοντας τη δύναμη εκτοξεύσεως γιατί σταθεροποιούσε τη λαβή. Η αγκύλη καθώς ξετυλίγονταν προσέδιδε επίσης στο ακόντιο περιστροφική κίνηση γύρω από από τον άξονα που σταθεροποιούσε την πτήση. (Πηγή: Βικιπαίδεια)

 

Ζωγράφος του Ευφίλητου

 

Ζωγράφος του Ευφίλητου

 

Ζωγράφος του Ευφίλητου

 

Πηγές: Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, Classical Art Research Centre and the Beazley Archive, Perseus